Alimenty – kiedy można ich żądać?

Alimenty to wsparcie finansowe może przysługiwać byłemu małżonkowi, starszym rodzicom niezdolnym do samodzielnego utrzymania, albo dziecku (np. po rozwodzie). Dziś skupię się na ostatnim, najpowszechniejszym przykładzie. 

Czym są alimenty?

To regularne, comiesięczne świadczenie mające zapewnić osobie uprawnionej środki pieniężne na utrzymanie i zapewnienie uzasadnionych potrzeb. Po rozwodzie rodziców lub opiekunów, albo gdy nie tworzą oni wspólnego gospodarstwa domowego, nadal oboje solidarnie odpowiadają za utrzymanie potomka. Bez względu na to, czy drugi rodzic utrzymuje kontakt czy jest obecny w życiu dziecka, osoba sprawująca opiekę ma prawo ubiegać się o alimenty dla dziecka.

O alimenty można wystąpić po urodzeniu dziecka. Zauważyć trze, że jednak ojciec ma obowiązek ponoszenia kosztów związanych z ciążą, porodem i utrzymaniem 3 miesiące po porodzie. O zapewnienie tych środków również można wystąpić do sądu.

Co zrobić, gdy rodzic nie chce płacić alimentów?

Zdarzają się sytuacje, gdy dwoje rodziców jest zgodnych co do wysokości świadczenia i podpisują umowę alimentacyjną lub ustnie ustalają zasady opieki nad dzieckiem. W takich przypadkach rekomenduję sformalizowanie warunków właśnie za pomocą umowy, aby w przypadku ewentualnych problemów lub konfliktów wszystko było jasne i łatwe do zweryfikowania. 

Często bywa jednak rodzice, że nie są zgodni co do obowiązku oraz wysokości świadczeń alimentacyjnych. Trzeba wtedy złożyć pozew do sądu rodzinnego, aby ustalił kwotę oraz zobowiązał drugiego rodzica do płacenia w określonym czasie.

Jak się określa wysokość alimentów?

O wysokości alimentów decydują usprawiedliwione potrzeby dziecka oraz możliwości zarobkowe rodziców. Miesięczne koszty utrzymania dziecka to roczne koszty utrzymania podzielone przez 12, czyli na przykład koszty: 

  • wyżywienia, 
  • ubrań, 
  • wakacji, 
  • lekarstw, 
  • edukacji,
  • przyborów szkolnych itd. 

Jak się dzieli koszty opieki nad dzieckiem?

Zwykle obowiązek dzieli się po połowie, jednak są od tego wyjątki. Jeden z rodziców może żądać obciążenia drugiego większą częścią, jeśli jego możliwości zarobkowe nie pozwalają na finansowanie połowy kwoty lub, gdy opiekuje się dzieckiem i świadczy niematerialną część alimentów, np. opiekuje się na co dzień dzieckiem, zajmuje się jego praniem, rzeczami, przygotowuje posiłki, pomaga w odrabianiu zadań domowych itp.

Sytuację materialną rodziców określa się na podstawie dokumentów. Najcześciej są to zaświadczenia pracodawcy o wysokości comiesięcznych dochodów lub zeznania PIT w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej. Jeżeli jeden z rodziców może zarabiać więcej, ale tego nie robi (np. nie podejmując pracy na pełen etat lub pobierając niższe niż rynkowe wynagrodzenie), sąd przyjmuje taką wysokość zarobków, jaką potencjalnie mógłby zarabiać.

Warto podkreślić, że żądanie alimentów w uzasadnionych przypadkach nie jest niczym nietypowym czy agresywnym. Mają one na celu zapewnienie dziecku jak najlepszych warunków do życia i korzysta z tego bardzo wielu rodziców. Sąd ma za zadanie rzetelnie ocenić potrzeby dziecka i możliwości rodziców, oraz zobowiązać ich do przestrzegania ustaleń.

Podstawa prawna

art. 133 Kodeks rodzinny i opiekuńczy

Zobacz także

Cykl Pierwszeństwo rowerzysty – Część 1, Część 2
Kiedy możesz żądać podwyższenia alimentów?

podwyższenie alimentów
alimenty

Podwyższenie alimentów

Kiedy możesz wnioskować o podwyższenie alimentów? W ostatnich latach koszty życia oraz inflacja rosną, a wiele osób decyduje się na złożenie pozwu o podwyższenie alimentów.

Przeczytaj artykuł »

ADWOKAT FILIP MATYSIAK

KANCELARIA ADWOKACKA

Joachima Lelewela 21/4 53-505 Wrocław

adwokat@filipmatysiak.com

(+48) 882 163 172

NIP: 916 139 25 76

Nr konta: 12 1050 1575 1000 0092 8015 8891 ING Bank Śląski